Bu olağandışı yılın sonuna doğru bir başka karantina beklerken, kalıcı olarak işleyen bir alan ve kurum haline geldiği uzun güzergâhta birçok açılma anı ve aşamasına sahip olan Lumbardhi’de bir açılıştan bahsetmek insana canlılık veriyor. Bu an, aynı zamanda bize yolculuk üzerine düşünme, bu yeni platformun ve Lumbardhi’nin yönünü bağlama oturtma fırsatı veriyor.
Lumbardhi Sineması’nı özelleştirme ve yıkma girişimlerine tepki olarak ortaya çıkan inisiyatif, sivil katılımın yıkıcı süreçleri durdurduğunu ve ortak alanlar, kurumlar ve fikirler inşa etmek için yapıcı kolektif uygulamaları başlattığını kanıtladı. Lumbardhi Vakfı, bu sivil inisiyatifin doğrudan mirası ve ürünüdür. Talepleri ve hedefleri takip etmek için kurulmuş olup, kendi bağlamına ve günümüze yanıt veren bir kurumu yeniden inşa etmek için paydaşlar ve topluluklarla diyalog halindedir.
Organizasyonun kurucuları olarak, 2015’te anahtarları devralıp sinemanın kilidini açtığımızda nasıl bir şekil alacağını öngöremiyorduk: Ne Lumbardhi’yi bir kamu mülkiyeti haline getirmek için dört hükümet değişikliği ve bir anayasa mahkemesi kararı gerekeceğinden ne de binanın bütünüyle hayata döndürülme sürecinin 2022’de başlayacak olacağından haberdardık. Yine de, iş ortakları, kuruluşlar, kullanıcılar ve kendini adamış destekçilerle sahici ilişkiler kurarak üstesinden geldik. Onlar, Lumbardhi’nin kuruluş misyonuna ulaşmak için uzun süreli bir bağlılığa ihtiyaç duyulduğunun farkında oldular.
Sürece, açık bir sorgulama ve bir öğrenme deneyimi olarak bakarken, Kosova’nın gelişmekte olan kültürel altyapısı ve yönetiminin durumu, çelişkileri ve olanakları üzerine fikir edindik. Kültür kurumları ile ilgili ulusal ve uluslararası tartışmalara katılarak, onların devam etmekte olan devlet inşası ve hızlandırılmış sosyal dönüşüm süreci içindeki olası rollerini sorguluyoruz.
COVID-19’un tetiklediği zorluklar ve dayanışma hali, hem sanatçıların, kültür çalışanlarının ve kurumların bu zamanların belirsizlikleriyle başa çıkmadaki öneminin hem de adil, sürdürülebilir ve yaşanabilir bir gelecek oluşturmak için birlikte çalışma ihtiyacının daha da farkına varmamızı sağladı. Kısıtlamalar ve gerçekleşmesi yakınlaşan tadilattan kaynaklanan sınırlamalar bağlamında Lumbardhi, odağını mekandan vizyonunu iyileştirmeye kaydırıyor.
Bir tarafta araştırma, programlar ve yayıncılık, öteki tarafta kolektif savunuculuk ve kuruluş süreçleri Lumbardhi, sanat, teori ve pratik arasındaki çizgileri bulanıklaştırmayı, günümüzü anlamak için araçlar bulmayı ve hem civarındaki hem de daha kapsamlı bir ekosistemdeki yeni parametreleri test etmeyi amaçlıyor. Yeni açılış, bireyler ve kurumlar arasındaki ilişkileri derinleştirmenin, bilgi, deneyim ve kaynakları paylaşmanın ve bu iletişimin gerçekleşmesi için yeni alanlar yaratmanın yeni bir yoludur.
Bu aşamanın ilk etabında, Lumbardhi’nin araştırma ve programlar ekibi tarafından tasarlanan BLLOGU’yu başlatarak, mevcut araştırma ve programların bölümlerini kullanıma sunuyor ve tartışmaya açık hale getiriyoruz. Deneysel bir platform olarak başlatılan proje, sanatçıları, araştırmacıları ve okurları mevcut ve gelecek araştırma konuları ve Lumbardhi’nin programları ile ilişki kurmaya davet ediyor. ‘Kinofiguration’ ve ‘Ulus İnşası’ araştırma projelerinden haftalık makaleler ve pandemi yazında Kino Bahçe’yi şereflendiren Dinleme Günlükleri’nden sesler ile başlayarak, BLLOGU katılımcıların tepkileri ve kamuoyu ile genişleyecek ve biçimlenecek.